Απολογισμός της συμμετοχής της Ελλάδας στη φετινή Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης

 

Η 63η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης σε αριθμούς

Το υψηλό επαγγελματικό επίπεδο χαρακτήρισε τη γερμανική διοργάνωση για μια ακόμη φορά. Συνολικά, 7.384 εκθέτες από 106 χώρες συμμετείχαν στη φετινή έκθεση, καταλαμβάνοντας 340.000 τετραγωνικά μέτρα και φιλοξενώντας 3.200 εκδηλώσεις, με τον αριθμό των επισκεπτών να σημειώνει μικρή αύξηση κατά 1%, φτάνοντας τα 280.194 άτομα (από 279.325 το 2010).

Η ελληνική παρουσία…

Πολλοί περισσότεροι από το αναμενόμενο έλληνες εκδότες συμμετείχαν στην Έκθεση περνώντας ένα αισιόδοξο μήνυμα αντίστασης του βιβλίου απέναντι στην κρίση.

Στο εθνικό περίπτερο που οργάνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού και το Εθνικό Κέντρο ΒΙβλίου (ΕΚΕΒΙ) με τη συνεργασία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών Βιβλιοπωλών (ΠΟΕΒ) συμμετείχαν 15 εκδοτικοί οίκοι οι οποίοι έλαβαν μέρος είτε με ειδικό stand (Καστανιώτης, Πατάκης, Άγρα και Μέλισσα) είτε με βιβλιοθήκες (Ζήτη, Ιανός, Ίων, Καλέντης, Καπόν, Μέγας Σείριος, Μεταίχμιο, Παπαδόπουλος, Σύγχρονοι Ορίζοντες, Το Θείον Φως, Τροφούπολη) καθώς και το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού - Παράρτημα Βερολίνου, και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ), ενώ δύο άλλοι εκδότες MM Publications και Βέφα Αλεξιάδου κατέλαβαν χώρους εκτός του συλλογικού περιπτέρου της χώρας μας.

Επίσης πολλοί άλλοι εκδότες, βιβλιοπώλες, λογοτεχνικοί πράκτορες, και επαγγελματίες του κλάδου επισκέφθηκαν την Φρανκφούρτη και πραγματοποίησαν παραγωγικές επαφές κατά τη διάρκειά της Έκθεσης όπως οι εκδόσεις Μίνωας (ομάδα 3 ατόμων), Ψυχογιός (2 άτομα) Κέδρος (2 άτομα), Νεφέλη (1 άτομο), Modern Times (1 άτομο), Εκδοτική Αθηνών (2 άτομα), Κόκκινο (1 άτομο), Ελευθερουδάκης (2 άτομα), Λιβάνης (3 άτομα), Ίων (2 άτομα), Ίκαρος (1 άτομο), Καρυδάκη (1 άτομο), Αιώρα (1 άτομο), Πρωτοπορία (1 άτομο) κ.λπ.

Οπότε, συμπερασματικά, η ελληνική αποστολή ανήλθε σε σχεδόν 50 άτομα.

… και η γόνιμη επίσκεψη των Κινέζων πριν ακόμη ανοίξει η Έκθεση

Πριν ακόμη ανοίξει η Έκθεση το Εθνικό Περίπτερο δέχθηκε μια 8μελή ομάδα κινέζων από έναν από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους της Κίνας- ειδικό για το παιδικό βιβλίο- (Shanghai 99 Readers' Culture Co.) με σκοπό να αγοράσουν δικαιώματα με αποτέλεσμα να είναι σε διαπραγματεύσεις με τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, Πατάκη, Μεταίχμιο, Καστανιώτη ενώ πήραν στοιχεία για τις εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες και Καλέντη που παρουσίασαν τα βιβλία τους στο εθνικό περίπτερο. Η διευθύντρια κα Chen Feng είχε συνεργαστεί με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου όταν η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα στο Πεκίνο το 2008 και είχε εκτιμήσει τότε τη μεγάλη «φαντασία» των συγγραφέων και εικονογράφων μας ξεχωρίζοντάς τους από τους υπόλοιπους ευρωπαίους δημιουργούς.

Στο επίκεντρο της Έκθεσης: Τα ψηφιακά μέσα

Τα ψηφιακά μέσα απασχόλησαν για ακόμη μία φορά το κοινό της φετινής Έκθεσης Βιβλίου με διοργάνωση συνεδρίων, σεμιναρίων, συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης, κ.ά. Αφορμή γι’ αυτό υπήρξε η κοινή διαπίστωση ότι, αφενός, το ψηφιακό βιβλίο ξεπέρασε τα “σύνορα” του αγγλόφωνου κόσμου, επεκτεινόμενο δυναμικά στη γαλλική, γερμανική, ισπανική και διεθνή αγορά και στις χώρες του Τρίτου Κόσμου (η αγορά της Ασίας ξεπέρασε ήδη αυτή της Ευρώπης, ως ποσοστό των πωλήσεων e-books), και ότι, αφετέρου, η ψηφιοποίηση αλλάζει με ριζικό τρόπο όλα τα στάδια παραγωγής και διανομής του βιβλίου. «Δεν πρόκειται να μεταμορφωθούμε ωστόσο στο μέλλον, σε μια έκθεση τεχνολογίας», διευκρίνισε σε συνέντευξή του ο διευθυντής της Έκθεσης, Juergen Boos. «Το e-book δεν πρόκειται να υποκαταστήσει εξ’ ολοκλήρου το έντυπο βιβλίο. Είμαστε η μεγαλύτερη έκθεση βιβλίου στον κόσμο, μιας βιομηχανίας η οποία έχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην παραγωγή ψηφιακού περιεχομένου».

Ενδεικτικό της επικαιρότητας που έχουν αποκτήσει τα θέματα της ψηφιοποίησης, όσον αφορά τον ευρωπαϊκό εκδοτικό χώρο, υπήρξε το γεγονός ότι προσκεκλημένη της Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Ομοσπονδίας Εκδοτών στην ετήσια ανοιχτή συνάντησή τους, φέτος, ήταν η Επίτροπος κ. Neelie Kroes, αντιπρόεδρος της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπεύθυνη για τη Ψηφιακή της Ατζέντα. Η κα Kroes αναφέρθηκε με έμφαση στη σημασία που αποδίδει η Επιτροπή στη δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου, ως συγκριτικό πλεονέκτημα της Ε.Ε. στον διεθνή ανταγωνισμό, μέσω του προγράμματος της Europeana, της πρωτοβουλίας για τα «ορφανά» έργα, κ.ά., και ομολόγησε ότι: «Δεν μπορώ να εξηγήσω στους φίλους μου γιατί ένα βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή έχει υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ από ένα τυπωμένο βιβλίο... Ωστόσο, οι αρμόδιοι συνάδελφοί μου στην Επιτροπή δεν συμφωνούν σ’ αυτό. Σας προτρέπω να επικοινωνήσετε απευθείας μαζί τους». Δεν φάνηκε μάλιστα να αντιδρά αρνητικά ακόμη και όταν προτάθηκε η εφαρμογή, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενός κανόνα τύπου Κορέας, όπου ό,τι φέρει ISBN απαλλάσσεται αυτοδικαίως του ΦΠΑ.

Το ΕΚΕΒΙ και η ΠΟΕΒ στα σημαντικότερα επαγγελματικά ραντεβού

Στη διάρκεια της Έκθεσης, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών (ΠΟΕΒ) έλαβε μέρος στις επαγγελματικές συναντήσεις των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Ομοσπονδιών Εκδοτών, ενώ το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) παρακολούθησε τις ανοιχτές εκδηλώσεις των φορέων αυτών καθώς και αυτές της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Βιβλιοπωλών. στις οποίες εκφράστηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

   - η ανάγκη μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ του ηλεκτρονικού βιβλίου, ώστε να εξισωθεί με αυτόν του έντυπου βιβλίου

   - η ανάγκη επέκτασης των νόμων ενιαίας τιμής βιβλίου και στο ψηφιακό βιβλίο, ακόμα και όσον αφορά τις πωλήσεις από άλλες χώρες, προς τις χώρες στις οποίες εφαρμόζονται (ο γαλλικός νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα, προβλέπει την προστασία των πωλήσεων προς τη Γαλλία ακόμα και από το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο ή την Ελβετία, και εξετάζεται από την Ε. Επιτροπή)

   - οι επιπτώσεις που έχει η ανάπτυξη των πωλήσεων από το διαδίκτυο και τα σούπερ μάρκετ στις πωλήσεις των φυσικών βιβλιοπωλείων, που έχουν πτωτικές τάσεις διεθνώς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαφημιστική καμπάνια «Ας διατηρήσουμε τα βιβλία στους κεντρικούς δρόμους μας!»/«KeepBooksontheHighStreet!» της Ένωσης Άγγλων & Ιρλανδών Βιβλιοπωλών, αλλά και η επαναφορά της συζήτησης για την Ενιαία Τιμή Βιβλίου, σε χώρες οι οποίες την έχουν εγκαταλείψει επί πολλά χρόνια, όπως η Μ. Βρετανία και η Σουηδία.

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου συμμετείχε, επίσης, σε μια σειρά από επιμορφωτικές και επαγγελματικές συναντήσεις που αφορούσαν:

   - όλα τα θέματα του ηλεκτρονικού βιβλίου (διεθνές συνέδριο Publishers Launch: «eBooks Go Global», ημερίδα της IPA για το ψηφιακό βιβλίο στην εκπαίδευση),

   - το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Arrow Plus για τη δημιουργία ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων για την ανεύρεση των «ορφανών» έργων,

   - τις βάσεις δεδομένων κυκλοφορούντων βιβλίων (books-in-print), όπως είναι η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ (ετήσια συνάντηση εργασίας του διεθνούς μη κερδοσκοπικού οργανισμού EDItEUR), αποκομίζοντας πολύτιμα συμπεράσματα τα οποία θα αξιοποιήσει επικοινωνώντας τα, στη συνέχεια, στους επαγγελματίες του βιβλίου.

Νόπη Χατζηγεωργίου
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΚΕΒΙ
Αθανασίου Διάκου 4
117 42 Αθήνα
τηλ.: 210-9200346
φαξ: 210-9200305
e-mail: nchatzigeorgiou@ekebi.gr
URL: http://www.ekebi.gr/