"Για κάθε δύσκολη εποχή, για κάθε αρρώστια υπάρχει το αντίδοτο. Η βάση όλων είναι τα πνευματικά αγαθά".
Το νέο βιβλίο
του, "Τα μυστικά της Θεόπετρας"(Δυάς Εκδοτική) παρουσιάζει
απόψε στο κοινό του Βόλου ο συγγραφέας Λάσκαρης Π.
Ζαράρης.
Για το βιβλίο θα μιλήσει η
φιλόλογος-ιστορικός Σοφία Κανταράκη. Αποσπάσματα θα
διαβάσουν: η καθηγήτρια Γερμανικής γλώσσας, εκπαιδευτικός Αικατερίνη
Μπαμπουρδά και η καθηγήτρια Αγγλικής γλώσσας, εκπαιδευτικός Ματίνα
Δολιανίτη, ενώ τα παιδιά θα απασχοληθούν δημιουργικά σ’ ένα εργαστήρι
γραφής και προϊστορίας.
Συνέντευξη: Χαριτίνη Μαλισσόβα
Συνομιλήσαμε
με τον Λάσκαρη Ζαράρη για το βιβλίο του, για τη δική του συγγραφική του πορεία
αλλά και για τους λογοτέχνες που εκείνος θαυμάζει.
Τα
μυστικά της Θεόπετρας, το νέο σας βιβλίο. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Πρόκειται
για ένα βιβλίο γνώσεων για την προϊστορία, που προέκυψε αρχικά από μια ιδέα
απροσδιόριστη στις λεπτομέρειες της, αλλά περιστρεφόταν γύρω από την αγάπη για
τον τόπο, το παρελθόν, τις ρίζες και την ιστορία. Ή, αν θέλετε καλύτερα, η
απουσία άφθονων ιστορικών πηγών της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, η οποία
αποτέλεσε πρόκληση για τη φαντασία του συγγραφέα. Όσα κομμάτια έλειπαν για να
σχηματιστεί το παζλ μπροστά στα μάτια του μικρού αναγνώστη, έπρεπε να
επινοηθούν και να εφευρεθούν. Πρωταγωνιστής της ιστορίας μας είναι ο
Στραβοπόδης, ένα φιλοπερίεργο και θαρραλέο παιδί από το νεολιθικό Διμήνι του 4.500
π.Χ. Ξεκινά ένα περιπετειώδες ταξίδι για τη σπηλιά της Θεόπετρας στην
Καλαμπάκα. Η διαδρομή τού επιφυλάσσει ευχάριστες και δυσάρεστες εκπλήξεις μαζί,
στιγμές συγκίνησης και ατέλειωτου παιδικού κεφιού, αλλά παράλληλα μοίρασμα
εμπειριών με τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Ο Στραβοπόδης είναι ένα αγαλματίδιο
που ζωντανεύει σε μία σχολική τάξη από τον ευφάνταστο συλλέκτη κ.
Ιστορικόπουλο, για να μας πει την ιστορία του, και με αυτό τον τρόπο να μας
εισάγει σε μια γόνιμη και κατανοητή στην αντίληψη των παιδιών αλληλεπίδραση
προϊστορίας και λογοτεχνίας.
Πόση
μυθοπλασία και πόση ιστορική έρευνα υπάρχει στο βιβλίο σας;
Ισομοιράζονται
σχεδόν και οι δύο σημαντικές παράμετροι. Η λογοτεχνία κλήθηκε να υπηρετήσει την
ιστορία και το αντίστροφο. Οι πηγές, τα ιστορικά στοιχεία, οι αρχαιολογικές
μελέτες προηγήθηκαν της μυθοπλασίας αν και είχα καταλήξει στον πρωταγωνιστή
αρκετά νωρίς. Έπρεπε όλα αυτά να τα αφομοιώσω και να ενσωματώσω στην ιστορία
και το παραμύθι, μιας και η αλήθεια και η γνώση μπορούν να γίνουν έτσι πιο ελκυστικές,
και να μεταδοθούν πιο αποτελεσματικά διαμέσω ενός εκπαιδευτικού βιβλίου που
ενισχύει τη μουσειακή και μαθησιακή εξέλιξη των παιδιών.
Γιατί
η προϊστορική εποχή έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα παιδιά;
Η
προϊστορική εποχή είναι ένα άγνωστο πεδίο, για τον σοβαρό λόγο ότι δεν
κληρονομήσαμε από εκείνη γραπτά τεκμήρια λόγου, πέρα από κάποιες σποραδικές
εγχαράξεις σε πήλινα η κεραμικά αγγεία, που στην επιφάνεια τους είμαστε τυχεροί
όταν παρατηρήσουμε κάποιες υποψίες γραμμάτων. Οι προϊστορικοί άνθρωποι ήταν
περισσότερο ζωγράφοι, που αναπαριστούσαν στα τοιχώματα των σπηλαίων,
λεπτομέρειες από τα ζώα που κυνηγούσαν. Χαρακτηριστική ειναι η σπηλαιογραφία
στο Πες Μερλ της Γαλλίας, 25.000 χρόνια πριν, η οποία αποτυπώνεται σε σχέδιο
της Έλενας Γρίβα στη σελίδα 20 του βιβλίου. Τα παιδιά είναι φυσιολογικό να
επιθυμούν να μάθουν τα πάντα για τα ζώα, να γνωρίσουν τις τεράστιες διαστάσεις
τους, και να ταυτιστούν με τις επιλογές των ηρώων του βιβλίου, οι οποίες
αναγνωρίζονται εύκολα από τις ηθικές αξίες. Για παράδειγμα στο επεισόδιο όπου,
μικροί-μεγάλοι συνεργάζονται ξεπερνώντας τον εαυτό τους για να σώσουν τα ζώα
από μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά.
Ποιο
είναι το μήνυμα που περνάτε στο το βιβλίο σας;
Εδώ
επιτρέψτε μου να βάλω ένα ερωτηματικό. Τα τελευταία χρόνια επικρατεί η άποψη
ότι κάθε βιβλίο γράφεται πάλι από τον αναγνώστη που το διαβάζει. Πάντως, όποιο
και εάν είναι το μήνυμα που θα αποκομίσει ο μικρός αναγνώστης, η αφετηρία
πρέπει να είναι η εξής: "Για κάθε δύσκολη εποχή, για κάθε αρρώστια υπάρχει
το αντίδοτο. Η βάση όλων είναι τα πνευματικά αγαθά".
Το
βιβλίο σας προσφέρεται για δράσεις εντός κι εκτός σχολικού περιβάλλοντος. Πείτε
μας λίγα λόγια.
Μπορούν
να γίνουν δράσεις εντός της σχολικής αίθουσας, οι οποίες και αποσκοπούν στην
ανάπτυξη διάφορων δεξιοτήτων μέσω της δημιουργικής γραφής, της ζωγραφικής και
της κατασκευής με πηλό του μικρού Στραβοπόδη. Τα παιδιά μπορούν να επισκεφτούν
το "Αθανασάκειο" Μουσείο Βόλου και να δουν προσεχτικά τη συλλογή νεολιθικών
ειδωλίων που υπάρχει εκεί. Να επισκεφτούν επίσης τον αρχαιολογικό χώρο του
Διμηνίου, να διακρίνουν τις έξι περιβόλους των τειχών, και να ταξιδέψουν μέχρι
το σπήλαιο της Θεόπετρας στην Καλαμπάκα όπου ακόμη δεν έχει λυθεί το μυστήριο
των δύο διαφορετικών αποτυπωμάτων αριστερών παιδικών πελμάτων. Οι μαθητές
μπορούν να πειραματιστούν ακόμη με καθημερινές πρακτικές της ζωής των ανθρώπων
παλαιολιθικής και νεολιθικής εποχής, όπως τις κατασκευές βελών από πυριτόλιθο ή
οποιοδήποτε άλλο πέτρωμα, τις κατασκευές κοσμημάτων από κοχύλια, φτερά πουλιών
και χρωματισμένες πέτρες. Να δοκιμάσουν να αλέσουν σπόρους σιταριού στις
μυλόπετρες και στους τριπτήρες, να αποξηράνουν σύκα ή να κατασκευάσουν κάποιο
πρόχειρο σπίτι με πέτρες, κλαδιά δέντρων και ξερά φύλλα.
Καταπιάνεστε
και με άλλα είδη γραφής, όπως ποίηση και μυθιστόρημα. Τι ήταν αυτό που
κινητοποίησε τη γραφή σας;
Η
γραφή αποτελεί μια έντονη ψυχική ανάγκη για μένα από την παιδική ηλικία. Ίσως
και άμυνα, αντίδραση στον σκληρό κόσμο που αρνείται να δεχτεί ένα ευαίσθητο
πλάσμα, ενώ εκείνο θέλει να ορίσει τις ποιότητες του, σύμφωνα με τις δικές του
ανάγκες και επιθυμίες. Οι ανοργάνωτες σκέψεις στο χαρτί και τα άτεχνα
τραγουδάκια άρχισαν να μετατρέπονται σε δομημένες σωστά ιστορίες, με
ενδιαφέρουσα πλοκή και ρέουσα γλώσσα. Η συγγραφή αποτελεί πράξη ονείρου,
προσπάθεια να φέρεις τον ουρανό στη γη και το αντίστροφο. Η μοίρα και ο
περιορισμός δεν υφίστανται στη γραφή, γι’ αυτό και η ενασχόληση μου με πολλά
είδη του λόγου. Λάτρεψα την ποίηση για την απελευθερωτικη της δύναμη και τους
ακραίους πειραματισμούς που επιδέχεται κατά την εξάσκηση της. Έχω εκδώσει μέχρι
σήμερα δύο μεγάλα ποιητικά βιβλία, ενώ έχω κρυμμένα στα συρτάρια του γραφείου
μου έξι ποιητικές συλλογές. Περισσότερο δουλεύω το διήγημα και λιγότερο το
μυθιστόρημα, στο οποίο θεωρώ ότι έχω αρκετές ελλείψεις και δεν είμαι ακόμη
έτοιμος για ένα αξιόλογο έργο εκτενούς φόρμας. Μετά τον θάνατο του πατέρα μου
το 2004, έγινε στον εσωτερικό μου κόσμο μια δημιουργική έκρηξη και ο πόνος
μετουσιώθηκε σταδιακά σε αλήθειες επενδυμένες λογοτεχνικά.
Ποιους
λογοτέχνες (πεζογράφους και ποιητές) θαυμάζετε;
Τους
παλιούς και αξιομνημόνευτους. Κυρίως τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, γιατί πιστεύω
ότι είναι κατόρθωμα το να είσαι ποιητής στον πεζό λόγο. Τον Ανδρέα Καρκαβίτσα,
γιατί έχουμε μια κοινή αγάπη, τη θάλασσα, άσχετα που εκείνη με ταξιδεύει όταν
την κοιτάζω και δεν μπαίνω στη διαδικασία να δρέψω τους θησαυρούς της. Το χρώμα
της συντελεί σημαντικά στην εσωτερική μου αρμονία και γαλήνη. Κι αυτό είναι μια
ευλογία, όπως και το φως που άπλωσαν οι αγαπημένοι μου σουρεαλιστές ποιητές, με
πρώτον και καλύτερο τον Οδυσσέα Ελύτη, ύστερα τον ερωτικό Τάσο Λειβαδίτη και
τελικά τον Μανώλη Αναγνωστάκη για την αμεσότητα και την ευθυβολία του ποιητικού
λόγου.
Βιογραφικό
Ο Λάσκαρης Π. Ζαράρης γεννήθηκε το
1969 στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας. Αποφοίτησε από το Γενικό Λύκειο του
τόπου του το 1987 και έλαβε πτυχίο οδοντοτεχνίτη από την Ιδιωτική Σχολή
Παραϊατρικών Επαγγελμάτων «ΠΑΣΤΕΡ» το 1991. Είναι παντρεμένος, πατέρας δύο
ανήλικων παιδιών και εργάζεται στο Σωφρονιστικό Κατάστημα
Κασσαβετείας. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Πανελλήνιας
Ένωσης Λογοτεχνών, της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος, του Κύκλου του
Ελληνικού Παιδικού βιβλίου και του Ελληνικού Πολιτιστικού Ομίλου Κυπρίων της
Αθήνας. Παρακολούθησε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών εξ’ αποστάσεως
προγράμματα συμπληρωματικής εκπαίδευσης: «Πρακτικές Ασκήσεις Δημιουργικής
Γραφής» το έτος 2015 και «Διαπαιδαγώγηση στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία» το
έτος 2016.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου