Μια γυναίκα, μια Πατρίδα, μια κληρονομιά

   Ξενοδοχείο «Η Ευρώπη», σ’ ένα κυκλαδίτικο νησί, όπου φως και σκιά ξεκαθαρίζουν τα αληθινά τοπία. Ούτε καν μια μικρή ατέλεια. Όλα κρύβονται κάτω από την πολυτέλεια του πλούτου. Εκατοντάδες μεγιστάνες περνούν από δω, με τα ακριβά τους ρούχα και τα φθηνά τους λόγια. Πάντα εκείνο το στρυφνό, ψυχρό και εχθρικό βλέμμα που σε κάνει να κομπιάζεις. Ο αγώνας για το φιλοδώρημα είναι μια καθημερινή έγνοια, που σε προετοιμάζει να ρέπεις συνεχώς σε υποκλίσεις.

   «Καλημέρα σας, καλησπέρα σας. Πως περάσατε σήμερα κύριε Υπουργέ;».

   Με τον καιρό άρχισα να νιώθω πιο βολικά με αυτή τη φυλή των ανθρώπων την επίπλαστη και να υιοθετώ μια πιο προσποιητή εικόνα.

   «Έχω να σας προτείνω ένα φανταστικό μενού, ειδικά αν νιώθετε ιδιαίτερα κουρασμένος!».

   Το χαμόγελο γλυκαίνει περισσότερο την υπόκλιση, την κάνει πιο υποφερτή.

   Τ’ όνομά μου Αριστοτέλης -σερβιτόρος στο επάγγελμα- το οποίο κακόπεσε σε Τέλης για πιο εύκολη χρήση, προκειμένου ν’ αποφεύγω τα πειράγματα και τα κωμικά ξεσπάσματα γι’ αυτή την ατυχή συνωνυμία με τον φιλόσοφο και τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο.

   Ωστόσο, υπήρξαν κάποιοι που με σημάδεψαν με την προσωπικότητά τους. Ξεχώρισαν μέσα σε τόσους ανθρώπους και με τόσους περίτεχνους τρόπους. Τα τουριστικά επαγγέλματα είναι η μεγαλύτερη δεξαμενή εμπειριών, αν έχεις την έφεση να το εκμεταλλευτείς ή ταλέντο στην κολακεία για να αναρριχηθείς σε πιο επίδοξη θέση.

   Το νησί, πόλος έλξης αλλοπρόσαλλων τουριστών, σου κόβει τη μιλιά με την ομορφιά του. Διαθέτει απίθανους ορμίσκους και φανταστικά ηλιοβασιλέματα. Τα σκάφη στη μαρίνα εντυπωσιάζουν με την πολυτέλειά τους. Ένα τοπίο όπου κάθε φροντίδα απομακρύνεται και η ξεγνοιασιά απλώνεται στα ηλιοκαμένα πρόσωπα σαν ασίγαστη επιθυμία.

   Εγώ όμως, υπάρχω μες τον παράδοξο συρφετό της ποικιλίας έχοντας ανακαλύψει ένα μυστήριο να με κρατάει ζωντανό και ασυγκράτητο. Εδώ και χρόνια διατηρώ ένα ημερολόγιο με τις πιο ενδιαφέρουσες φυσιογνωμίες. Αναρίθμητες προσωπικότητες παλεύουν ατελείωτα στη σκέψη μου, πριν ξεκαθαρίσουν ξαφνικά οι διαστάσεις τους. Η καταγραφή, μια διαδικασία, ένα ευφάνταστο κόλπο που αντισταθμίζει τη ρουτίνα με το μαγνητισμό της ιδιομορφίας, με τα πιο ελκυστικά χαρακτηριστικά, τις πιο παράξενες κινήσεις, τις μεγαλύτερες ιδιοτροπίες πελατών, που ασκούν ιδιαίτερη επίδραση στον ψυχισμό μου.

   «Διαθέτεις απίθανο υλικό! Χάριν της φιλοπεριέργειας που σε διακρίνει, κάνεις πιο ουσιαστικά βήματα στην αυτοτέλειά σου. Μ’ αυτόν τον τρόπο παρέχεις νοηματική στήριξη στον βιοπορισμό σου, αντλώντας από τη ζωή μεγάλη ευτυχία», μου είχε πει κάποτε ένας επίδοξος συγγραφέας.

   Ανατρέχω συχνά στον κατάλογο με τα ονόματα, με τα στοιχεία, με τις πιο ωραίες εικόνες της ανάμνησης. Αποδρώ από τις αμήχανες ώρες, ενθουσιασμένος από τη συνοχή των στιγμών. Πάντα η ίδια μειλίχια αντίδραση σ’ όλες τις παράλογες απαιτήσεις: διατροφικές εκκεντρικότητες, πολιτικές κριτικές, που πρέπει να αντέχεις με υπομονή και να συμφωνείς.

   Οι άνθρωποι του χρήματος και της αφθονίας σου ζητούν ό,τι πιο ασυνήθιστο μπορούν να σκεφτούν. Το κενό τους δεν καλύπτεται με κανένα γούστο. Κάποιοι βέβαια, ξεφεύγουν από την θεωρία του αρπακτικού, γιατί δεν κυνηγούν τον πλούτο, αλλά αυτός τους κυνηγάει. Θαυματοποιοί της τύχης, εντελώς απρογραμμάτιστοι, ωστόσο επώνυμοι και πετυχημένοι. Όλοι έχουν κάτι να σου πουν, ειδικά αυτοί που έρχονται ξαφνικά και φεύγουν σαν κομήτες, περνώντας κάποιες μέρες ήσυχα και μόνοι.

   Στον κατάλογο ένα μεγάλο κενό. Κάποια στερείται στοιχείων προσδιορισμού…Η πιο παράξενη παρουσία που με συνθλίβει με την τελειότητά της. Μια γυναίκα λιγομίλητη, επιβλητική και ταυτόχρονα αέρινη, συνδυασμός της τέλειας αντίθεσης σ’ ένα ομοιόμορφο σύνολο. Ποτέ δε μπόρεσα να την ενθουσιάσω με την αλχημεία των τρόπων μου, να δημιουργήσω μία εύφλεκτη οικειότητα πέρα από τυπικότητες. Το πολύ-πολύ να εκτιμούσε την άψογη επαγγελματική μου στάση.

   Αγνοούσε τελείως την ομολογουμένως ενδιαφέρουσα εξωτερική μου εμφάνιση. Κορμί άπειρης δροσιάς, κρυμμένο σε μακριά φορέματα, μα κάτι στην έκφραση οδηγεί σε πόνο. Όψη αγέρωχη, μακριά μαλλιά, απέραντη γαλήνη που σε συνεπαίρνει! Κάτι αυθεντικό και απέριττο ακτινοβολεί η μορφή της. Ο πιο σίγουρος δρόμος για τα όνειρα: ένα της βλέμμα, απομονωμένο να διασχίζει τη σιωπή. Ένας μορφασμός, μια λέξη που περιμένεις σαν αποκάλυψη. Δεσποινίς Μαίρη, σαν τον αέρα άγνωστη, καμία νύξη, καμία πληροφορία, καθότι κλεισμένη στον εαυτό της και απροσπέλαστη, δεν αφήνει κανέναν να διεισδύσει στον εσωτερικό της κόσμο. Εμφανίζεται πάντοτε την ίδια περίοδο, πρώτο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη. Ώσπου μια μέρα συνέβη το εξής απίθανο: η Μαίρη εντελώς ξαφνικά άλλαξε χαρακτήρα και συνήθειες, έκανε για πρώτη φορά εμφάνιση στην παραλία. Χωρίς μαγιό, άφησε κάτω τα ρούχα της κι όλος ο κόσμος γύρω της πελάγωσε, ο ανδρικός πληθυσμός τρελάθηκε. Που πάει η σοβαρότητα και η αξιοπρέπειά της; Καθόλου δεν την ενδιέφερε που προκαλούσε και εξέθετε τη γύμνια της σε κοινή θέα. Το άσπρο μαλακό της δέρμα απρόοπτα στον ήλιο! Μιλούσε σε όλους που την προσέγγιζαν, ώσπου κάποιοι καθιερώθηκαν μετά κόπων και βασάνων ως εραστές της. Όλοι ήθελαν να πάρουν μερίδιο από το εξαίσιο αυτό πλάσμα, ακόμα και το αφεντικό της «Ευρώπης», που με τσάκωσε ν’ ανταποδίδω πονηρές ματιές στη Μαίρη.

   Ωστόσο, απέφευγε συνεχώς τους εγχώριους: τα αρχαιοελληνικά αγάλματα, που πλάθονται μες τη σύγχρονη παλαίστρα· τα γυμναστήρια. Ούτε καν στους πιο ευφυείς και γνώστες των πραγμάτων ενέδιδε, λες και μολυσματικός ιός την είχε χτυπήσει, ν’ αποζητά σε ξένους τη στοργή και την ικανοποίηση. Αυτή η μεταστροφή της γυναίκας παραξένεψε τους πάντες, κι ακόμη τίποτα για την προέλευσή της. Ώσπου μια μέρα έσκασε η βόμβα!

   Η Μαίρη κρατούσε από μεγάλη γενιά. Απόγονη της μεγάλης Λασκαρίνας Πινότση, της γνωστής ένδοξης Μπουμπουλίνας, Καπετάνισσας που πρόσφερε την περιουσία και τους γιους της στον αγώνα της απελευθέρωσης του Έθνους. Τη φαντάζομαι με περίσσιο θάρρος, να επιτίθεται στα κάστρα του Ναυπλίου, με αστραποβόλο βλέμμα, το χέρι έτοιμο στο θηκάρι. Οι αρετές του πιο γενναίου άνδρα μεταστοιχειωμένες σε μία γυναίκα, ενός λέοντα αγριεμένου με βαθιά γυναικεία φωνή, σπαρακτικής μάνας, που την πνίγει ο πόνος των παιδιών της για τον ξενικό ζυγό.

   Από την άλλη, μία σύγχρονη εκδοχή της η Μαίρη, αντάρτισσα εκ φύσεως, ατρόμητη, δε φοβήθηκε να έρθει σε ρήξη με το οικογενειακό της περιβάλλον. Άτακτο παιδί αποτίναξε με μίσος όλη την αξιοπρέπεια του παρελθόντος, πέφτοντας σε εφήμερες απολαύσεις. Μήπως μια ξεπεσμένη μοίρα την υποβίβασε μέσα σ’ αυτόν τον συρφετό των αλλόδοξων, των αλλόθρησκων, και των αλλόγλωσσων; Η Μαίρη πιεσμένη από το ηρωικό αλλά δυσβάσταχτο παρελθόν της, θα’ θελε ν’ ανοιχτεί σε νέες περιπέτειες, με άλλες ρυθμίσεις αυταπάρνησης, άλλα οράματα φωτισμένα. Φήμες απλώθηκαν, πως τόσα χρόνια έκρυβε το αιθέριο της κορμί μ’ ένα τεράστιο τατουάζ στην πλάτη της· τη γαλανόλευκη σημαία.

   Ξεθώριασε η ιδέα της Πατρίδας και του Έθνους και η Μαίρη στέκει ωχρή μπροστά στον κίνδυνο της εκφύλισης από τους πολυπληθείς Ευρωπαίους εραστές, θαμώνες του πολυτελούς ξενοδοχείου «Η Ευρώπη». Αφυδατωμένη από ευγένεια και εκλεπτυσμένους τρόπους, αντιμετώπισε την εθνική της μοναξιά με την ασυδοσία.

   Η Μαίρη εκείνη την αποφράδα μέρα της αλλαγής της, έχασε αρκετά εκατομμύρια Ευρώ στο Χρηματιστήριο των Αξιών, το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας της· την παράδοση κι έτσι αλάφρωσε η σημασία της. Αχαλίνωτη, με τη χαύνωση και τη μέθη της απελευθέρωσης από το στενό κλοιό της Πατρίδας, αρνήθηκε την ιερή της ταυτότητα, για ν’ αποδράσει από τα σύνορα, ν’ ανοιχτεί στο αβέβαιο πέλαγος των Ευρωπαϊκών σαλονιών.

   Προσπαθώ να τη συνεφέρω, να της πω έναν ενθαρρυντικό λόγο, πως η ζωή δεν είναι έτσι αλλά αλλιώς! Με κατηγορεί οπισθοδρομικό και πατριδοκάπηλο.

   «Μιλάς για πράγματα που δεν πρέπει να μιλάς. Δε βλέπεις γύρω σου με την κοντόφθαλμη ηθική σου. Ο κόσμος αλλάζει…!».

   Άχαρη εξέλιξη. Μου επιτίθεται και τα νύχια της με πληγώνουν. Εντελώς ασυγκράτητη ξεστομίζει βρισιές:

   «Υπερφίαλε, Μεγαλοϊδεάτη, σπασίκλα των ατελείωτων εθνικών συνόρων. Με βασανίζεις με τις ανοησίες σου, με το εθνικόφρονό σου μένος. Παρ’ το απόφαση, το ποτάμι δε γυρίζει πίσω!».

   Μεταχειρίζομαι το κίνητρο της προγονικής της καταγωγής:

   «Στη μνήμη της θαλασσινής Κυράς, της χαμένης Μπουμπουλίνας, αξίζεις μία επαναφορά».

   «Άτιμε εθνεγέρτη…ταράζεις τον ύπνο μου…Πας να με ρίξεις!».

   Η Μαίρη εκμαυλισμένη, με ψυχή πληγωμένη μέσα στη διαφθορά. Πιστή αναπαράσταση της ιστορίας της Ελλάδας, που μέσα της κοχλάζουν ήρωες και προδότες, αδιάφοροι ατομιστές.

   «Μέσα από την αλληλεπίδραση των πολιτισμών, θα αποδείξω την αυτοδυναμία μου», φωνάζει μετανιωμένη.

   Τα μάτια της αρχίζουν να γεμίζουν ποθούμενα ιδανικά.

   «Ελεύθερη θα αποκαταστήσω τα λάθη της ιστορίας, όταν καταφέρω να ξεφύγω από την καταπιεστική αγκαλιά των εραστών μου, που μου διοχετεύουν πρωτόγονα ήθη».

   Πολλά σημάδια στο σώμα της Χώρας, της Ιστορίας. Χάσαμε την ακεραιότητά μας, αλλοιώσαμε τη φύση μας. Κι ώσπου να συνέλθει η Μαίρη και να παραδοθεί άνευ όρων στις πεποιθήσεις μου, θα προσφέρω πάντα φαγητό σε πλούσιους, στο πολυτελή ξενοδοχείο «Η Ευρώπη». Κι εκείνη θα μεσιτεύει στο θάνατο της ύπαρξής μας, χώνοντας το μαχαίρι πιο βαθιά. Οι απατημένοι όμως συνέρχονται…

Λάσκαρης Π. Ζαράρης

***  Α΄ έπαινος από την Ένωση Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος  το έτος  2008