Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του πολύ καλού λογοτεχνικού περιοδικού «Πνευματική Ζωή». Η ύλη του περιλαμβάνει ένα συλλεκτικό αφιέρωμα με απανθίσματα Ολλανδών συγγραφέων που οριοθέτησαν την εποχή τους. Στην αρχή του, γίνεται μια περιήγηση στους χώρους της Ολλανδικής Λογοτεχνίας με αναφορά στους πνευματικούς κύκλους που συνέβαλαν στην ανανέωση της λογοτεχνικής παραγωγής. Ακολουθεί άρθρο του ζωγράφου-τεχνοκρίτη κ. Ντίνου Τουλούπα σχετικά με την τέχνη της Ολλανδίας, στο οποίο παρουσιάζονται και δύο πίνακες ζωγραφικής, ο ένας του Γιαν Βαν Γκογέν (Τοπίο με δυο βελανιδιές) και ο δεύτερος του Ρέμπραντ (Πέτρινο γεφύρι).
Μετά από τις εμπεριστατωμένες έρευνες των συνεργατών και την προσωπική ιδιαίτερη μέριμνα του διευθυντή κ. Μιχάλη Σταφυλά δημιουργήθηκε το κυρίως αφιέρωμα του περιοδικού. Γνωστός για τη μεγάλη κληρονομιά που άφησε στο πανανθρώπινο πνεύμα και την ευεργετική επίδρασή του στο σχηματισμό των ιδεών των μελών της κοινωνίας ήταν ο Ντεζιντέριους Έρασμος, θεολόγος που δίδαξε τον ανθρωπισμό και την οικουμενική αρχή της ανθρώπινης ευτυχίας, προσανατολισμένος στην αξιοποίηση της αρετής για τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού από τη βρεφική ακόμη ηλικία. Ακολουθεί ένας μεγάλος στοχαστής, ο Μπαρούχ Σπινόζα ο οποίος κυνηγήθηκε πολύ στη ζωή του γιατί αμφισβήτησε πολλές καθιερωμένες αλήθειες, όπως εκείνη της Βίβλου. Έγραψε για την ευτυχία: «Ευτυχία δεν είναι η ανταμοιβή της αρετής, αλλά η ίδια η αρετή. Δε νιώθουμε ευτυχισμένοι επειδή συγκρατούμε τις παρορμήσεις μας. Αντίθετα, επειδή είμαστε ευτυχισμένοι, μπορούμε να συγκρατούμε τις παρορμήσεις μας». Η ευτυχία σαν μόνιμη ευεργεσία του Θεού στον άνθρωπο απασχόλησε και απασχολεί ακόμη πλείστους ανθρώπους του πνεύματος που προσπαθούν να διεισδύσουν στη κρυφή φύση και στο ακαθόριστο νόημά της.
Ο Χάρι Μούλις, ένας πολύ αξιόλογος συγγραφέας βουτάει στην ανθρώπινη ύπαρξη, κάνοντας τη δική του επανάσταση έναντι του κατεστημένου, ψάχνοντας την αλήθεια πέρα από τα φαινόμενα στο έργο του: «Ο Προστατευόμενος». Προτιμά να μεταχειρίζεται δραστικές μεταφορές και αιφνίδιες σκέψεις για να δέσει τον αναγνώστη του, ώστε αυτός να τον ακολουθήσει μέχρι το τέρμα της διαδρομής του. Ο Αντριάν Μορριέν, ποιητής και στα πεζογραφήματά του, γράφει στο θαυμάσιο διήγημά του με τίτλο «Η μάνα μου»: «Της Μάνας μου της άρεσε ο ανοιχτός ορίζοντας κι η συντροφιά των αντρών. Κάθε σούρουπο, σαν τελείωνε το νοικοκυριό της κι έβαζε τα μικρά να κοιμηθούνε, φόραγε το πιο όμορφο φουστάνι της, και μ’ ένα λουλούδι στα μαλλιά κι ένα χαμόγελο στα χείλια, κατέβαινε στο λιμάνι, εκεί που είχανε ρίξει άγκυρα τα καράβια. Εκεί που βγαίνανε στη στεριά οι ναυτικοί, με την πεθυμιά φουντωμένη στα κορμιά τους. Δεν αργούσε να γυρίσει. Σε λίγο τη βλέπαμε ν’ ανηφορίζει κατά το σπίτι, στο μπράτσο ενός άντρα, με την άσπρη της μπλούζα που φέγγιζε μέσα στις σκιές του δειλινού κι η κουβέντα και το γέλιο της αντηχούσαν σαν να ’ξερε το φίλο της χρόνια».
Κατόπιν παρουσιάζεται η σημαντική συγγραφέας Μάργκα Μίνκο, εβραϊκής καταγωγής· είναι η μόνη που επέζησε από τη ναζιστική λαίλαπα. Για το έργο της «Πικρό χορτάρι» της απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο το 1958. Ένα δείγμα της γραφής της αντλήθηκε από το διήγημά της «Κάτι αλλιώτικο»: «Ήταν ένα μικροσκοπικό δωμάτιο με μόνα έπιπλα ένα τραπέζι και μια καρέκλα. Είχε ξαναπάει εκεί, πριν αρχίσει να την ανακρίνει ο αστυνομικός, για να βγάλει το πουλόβερ. Η τιμή κρεμόταν ακόμη πάνω του. Κοίταξε έξω απ’ το παράθυρο που έβλεπε απέναντι σ’ ένα ψηλό τοίχο, χωρίς ανοίγματα. «Πηδούν άραγε ποτέ από δω πάνω;» σκέφτηκε. «Τι περιμένω τόση ώρα;». Ο ερχομός του αστυνομικού της έφερε ανακούφιση.
-Θέλετε να μ’ ακολουθήσετε; είπε με φιλική φωνή, σαν να την καλούσε να πιει μαζί του ένα καφέ. Από μια άλλη έξοδο, είχαν βγει στο δρόμο. «Όπως στο θέατρο» σκέφτηκε, «που έχει ιδιαίτερη έξοδο για τους ηθοποιούς!».
-Που πάμε; ρώτησε. Ο άντρας χαμογέλασε.
-Προσέξτε, είπε, έχει τρομερή κίνηση εδώ. Πρέπει να περάσουμε απέναντι».
Η Μαρία Ντέρμουτ έγραφε στις Ολλανδικές Ινδίες με τη νοσταλγία της πατρίδας που εγκατέλειψε. Στο διήγημά της «Δύσκολοι καιροί» χρωματίζει τοπία και ανθρώπους, παρουσιάζοντας τους ήρωές της με μια αισθητή ψυχογραφική δύναμη.
«Ο συνταξιούχος χαμογέλασε όταν ακούστηκε ένας θόρυβος διαφορετικός απ’ τον πρώτο, ένας ομοιόμορφος θόρυβος μηχανής. Οι παίχτες της πρέφας άρχισαν μια καινούργια παρτίδα. Μόλις ο άντρας αναγνώρισε τον γνωστό ήχο της μπουλντόζας, η ανησυχία εξαφανίστηκε από το πρόσωπό του. «Γκρεμίζουν κι άλλα σπίτια για να κάνουν πολυκατοικίες» είπε μέσα απ’ τα δόντια του. Θυμήθηκε τα σπίτια που είχαν κατεδαφιστεί το περασμένο φθινόπωρο για να φαρδύνουν μια από τις λεωφόρους της πόλης. Περνώντας με το λεωφορείο, είχε δει τους εργάτες να χτυπάνε τους χοντρούς τοίχους και τα παλιά σαπισμένα δοκάρια με τη βαριά τους. Απ’ τη δεξιά μεριά της λεωφόρου, τα σπίτια έδιναν μια εικόνα αφανισμού. Οι στέγες είχαν πέσει, οι τοίχοι είχαν γκρεμιστεί, και μερικά σπίτια ήταν κομμένα στη μέση σα να ’ταν κομμάτια από τούρτα. Άνθρωποι πηγαινοέρχονταν μέσα στις κάμαρες, πάνω στα φθαρμένα πατώματα των σαλονιών, κρατώντας τις βαριές τους. Και γκρέμιζαν ό,τι τους λάχαινε μέσα σε άσπρα σύννεφα σκόνης».
Οι προαναφερθέντες φιλόσοφοι, συγγραφείς και αρκετοί άλλοι ακόμη -τους οποίους παρέλειψα να αναφέρω, γιατί θα ήταν κουραστικό στον αναγνώστη μια τέτοια λεπτομερειακή καταγραφή- συνέβαλαν ο καθένας με τις δυνάμεις τους, ώστε να χτιστεί το πολιτιστικό οικοδόμημα της Ολλανδίας.
Με αυτό το ενδιαφέρον και ευχάριστο «πνευματικό ταξίδι» που μας προσφέρει η «Πνευματική Ζωή», μας εισαγάγει στα άγνωστα στοχαστικά και λογοτεχνικά τοπία της Ολλανδίας και μας εξοικειώνει σ’ ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης από το δικό μας. Ωστόσο δεν είμαστε οι μοναδικοί, σαν Έλληνες, που ξεδιψάσαμε με τα ιερά νάματα του αρχαίου πνεύματος, αφού η ροή τους προχώρησε στο μακρινό μέλλον και σε κάθε πολιτισμό, θέτοντας τις βάσεις για να γεννήσει κάθε χώρα ξεχωριστά, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικράτησαν εκεί, το μεγαλείο της δικής της πνευματικής πορείας. Όλοι οι δημιουργικοί αναγνώστες του περιοδικού γίναμε συμμέτοχοι μιας επιμορφωτικής προσπάθειας που επικεντρώθηκε και συνεχίζει να επικεντρώνεται σε κάθε χώρα της υφηλίου, με τον αρμόζον σεβασμό και την απεριόριστη αγάπη του διευθυντή κ. Μιχάλη Σταφυλά για τόσο φιλόδοξα εγχειρήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου