Η συντροφικότητα ως έννοια και περιεχόμενο εκφράζει όλες τις υγιείς απόψεις και ωφέλιμες πλευρές που ενώνονται κάτω από μία ισχυρή θέληση να τονιστεί η σημασία της οποιασδήποτε μορφής συλλογικής δραστηριότητας.
Στις μέρες μας η συντροφικότητα έχει χάσει μεγάλο ποσοστό από τη δυναμική και την ουσία της, αφού συγκαταλέγεται ανάμεσα στις μεγαλύτερες αξίες οι οποίες υποχώρησαν από τις συνειδήσεις των ανθρώπων τον τελευταίο αιώνα, λόγω της αυξανόμενης υλιστικής και τεχνολογικής θεώρησης της ζωής και της υιοθέτησης μηχανιστικών τρόπων σκέψης και δράσης.
Αποποιείται εύκολα το βαρύ ένδυμα της μοναξιάς, το μεγάλο βάρος των ευθυνών μιας ατομικής ενέργειας, αφού ως γνωστόν ο πόνος μοιράζεται μεταξύ δύο ερωτικών συντρόφων ή ακόμη στα πλαίσια της πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης, όπου περισσότεροι σύντροφοι συγκροτούν μία ομάδα με κοινά ενδιαφέροντα και παρόμοιες επιδιώξεις.
Στο συναισθηματικό τομέα προσφέρει ασφάλεια σε άνδρα και γυναίκα, επικοινωνιακή ευχέρεια, κάλυψη ψυχικών αναγκών και πνευματική ολοκλήρωση.
Στον τομέα των φιλικών και κοινωνικών σχέσεων προάγει τις συλλογικές δραστηριότητες, μέσα από ένα πνεύμα κατανόησης, αλληλεγγύης και ανταλλαγής γόνιμων στοιχείων μεταξύ των μελών που συνεργάζονται για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού.
Κατά γενική ομολογία, ο άνθρωπος ως ατομική και κοινωνική ύπαρξη αναπτύσσεται μέσα από διαύλους επικοινωνίας, όπου όλη η αποκτηθείσα γνώση βρίσκει την κατάλληλη εφαρμογή της στις σχέσεις αλληλεπίδρασης. Η θέση μπορεί να δώσει άρση, μία δράση να δημιουργήσει αντίδραση, μία σκέψη να προκαλέσει ενστάσεις. Ολόκληρη η διαδικασία ενσωμάτωσης ενός συνόλου πνευματικών λειτουργιών από ένα άτομο σ’ ένα άλλο άτομο ή σε μια ολόκληρη κοινωνία, αν δεν εμφορείται από τη διάθεση ενός ειλικρινούς διαλόγου, καταλήγει σε μια άνευ προηγουμένου σύγκρουση για την επιβολή της ασυνείδητης ατομικότητας, του κυρίαρχου εγωισμού, που ασφαλώς κινείται πάντα με γνώμονα το συμφέρον.
Η συντροφικότητα εκ φύσεως περιλαμβάνει την κάλυψη μιας νομιμότητας, ενός αδιαμφισβήτητου δικαίου· το σεβασμό του ενός ανθρώπου στον άλλον, την μη άλωση του ψυχικού κόσμου του ενός από τον άλλον με τακτικές που σε αντίθετες περιπτώσεις προξενούν ψυχική και σωματική βία.
Για να αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο τρόπο η δημιουργική της τάση, πρέπει να υπερκαλυφθεί η ατομική μονάδα με εύκαμπτα υλικά αλλά και να συνειδητοποιηθεί ότι κάτι που είναι ωφέλιμο για κάποιον κι επιδρά ευεργετικά στην πρόοδό του, για κάποιον άλλον αποτελεί τροχοπέδη και ανυπέρβλητο εμπόδιο. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η μεγαλύτερη αξία της συντροφικότητας, πέρα από τις διάφορες θετικές σε νόημα ιδέες που προασπίζεται, αμβλύνει την επιθετικότητα και αποτελεί εστία ανάπτυξης της σκέψης και του πνεύματος, ένα θαυμάσιο κόσκινο όπου εκεί ξεχωρίζεται ο γονιμοποιός σπόρος από τις ακαθαρσίες.
Παρόλο που στο πεδίο αυτό δίνονται ακατάπαυστες μάχες, η ύλη έχει δηλητηριάσει σε τέτοιο σημείο τον σύγχρονο άνθρωπο κι έχει συντελέσει στην εκούσια τυφλότητα του, στην αναπηρία της ψυχής του. Έτσι, τα σωτήρια υλικά και μέσα για την ποιοτική ύπαρξη του ανθρώπου πετιούνται ως άχρηστα στις χωματερές των συναισθημάτων, όπου θρηνούνται καθημερινά άπειρα νεκροταφεία του πνεύματος και της κοινωνικής συνύπαρξης.
Είναι εύλογο να θυμηθούμε, στα πλαίσια των εθνικών αγώνων και της πολιτικής οργάνωσης, ότι η λέξη «σύντροφος» αντικατόπτριζε απόλυτα την ακριβή σημασία της συντροφικότητας. Υπό το εκτυφλωτικό φως ενός διακαούς σκοπού, τα μέλη της ομάδας αποδέχονται οποιεσδήποτε θυσίες για την επίτευξή του, οι τρυφηλές ατομικότητες παραμερίζονται προς χάριν του κοινωνικού συνόλου, ενώ οι ζωές παύουν να έχουν τη συνήθη αξία για τους αγωνιζόμενους που προσπαθούν ν’ απεξαρτηθούν από τον σωματικό πόνο· πράγμα που αποτελεί το πρώτο σταθερό βήμα για την ανάδειξη ηρώων.
Η συνταύτιση πολλών ατόμων -ενωμένων μέσα σε μία ομάδα- μ’ ένα χρέος υψηλό, ενισχύει την περηφάνια ενός λαού και την αποτελεσματικότητά του να διεκδικεί το μέλλον του, σεβόμενος πάντα τις αξίες που κληροδότησε από τους προγόνους του. Ο πόθος για την ελευθερία ακονίζεται συνεχώς πάνω στον τροχό της συντροφικότητας, όπου υπέρ του δέοντος ατομικοί χαρακτήρες δουλεύονται με αγνότερα υλικά και ενθουσιάζονται από ανθοφόρες σκέψεις και ζωογόνες ιδέες. Εν γένει και η πέτρα αλλοιώνεται από τον ήλιο και την αλμύρα, ακόμη και ο σκληρός βράχος σπάει σ’ ένα ευαίσθητο ερωτικό άγγιγμα, σε μια αγνή πρόθεση για συμπαράσταση, σ’ ένα κάλεσμα για συσπείρωση των υγιών δυνάμεων της κοινωνίας, στην πρωτοβουλία για πολιτική οργάνωση και γκρέμισμα των σαθρών θεμελίων ενός αποτυχημένου κατασκευάσματος, παρόλο που ενδεχομένως αυτή η αλλαγή θα ξεβολέψει αρκετούς από τους συμμετέχοντες στην όλη φιλόδοξη προσπάθεια.
Η συντροφικότητα κάνει τον άνθρωπο να ξεφεύγει από την αμεριμνησία και την αδράνεια, τον μπολιάζει με την ελπίδα και τα όνειρα που είναι τα αδιαπραγμάτευτα αγαθά όλης της ανθρωπότητας. Τον οδηγεί σε στοχαστικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις, τον οπλίζει με θάρρος για την προστασία ζωτικών χώρων που χάνονται σιγά-σιγά. Στηρίζει ανθρώπους που υποφέρουν δίνοντας τους, σωτήριες ανάσες.
Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι χαμηλής ηθικής υπόστασης χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν ακόμη την έννοια της συντροφικότητας ως καμουφλάζ, ώστε να περνούν απαρατήρητες απ’ το σύνολο των κοινωνιών οι άνομες δραστηριότητες και δοσοληψίες τους. Εκμεταλλεύονται υψηλές θέσεις εξουσίας για να δημιουργήσουν πλούτο, χλιδή και να τροφοδοτούν με κάθε τρόπο την ματαιοδοξία τους. Η συντροφικότητα λοιπόν, σ’ αυτούς τους ευτελείς κύκλους ανθρώπων φθείρεται, κουρελιάζεται, γίνεται υποκριτικό ένδυμα και καταντάει φάντασμα του αληθινού, υπέροχου εαυτού της.
Όμως εκείνη, ως εικόνα φιλική για τον κάθε άνθρωπο, είναι πλασμένη με καρπερά ιδανικά, δεν αντέχει για πολύ χρόνο ανάλογες ατιμωτικές στάσεις και γρήγορα επαναστατεί αποκαλύπτοντας την απάτη των διαφθορέων της. Μονάχα μεγάλες αξίες τής ταιριάζει να υπηρετεί και να ρίχνει κάτω τα τείχη που εμποδίζουν την αλήθεια να φανεί. Όποιον άνθρωπο κυριέψει με τα χαρακτηριστικά της, αυτό από μόνο του αποτελεί μία μεγάλη νίκη και ελπίδα του μέλλοντος.
Ανάλογα με το πόσο η συντροφικότητα έχει διεισδύσει στο νου και στην ψυχή κάθε ανθρώπου, κρίνεται και το ποιοτικό υπόβαθρο όλης της κοινωνίας, αξιολογούνται οι δυνάμεις της και προβλέπεται η πορεία της. Η ανθρωπότητα αντικρίζει τη μοίρα της μέσα στα πηχτά σκοτάδια, ένα αμυδρό φως όμως πάει να εξαπλωθεί για να γοητεύσει τις πιο υγιείς ανθρώπινες οντότητες, αλλά και τις υπόλοιπες που ξυπνούν ξαφνικά απ’ το λήθαργο μιας δήθεν μοναχικής «ευμάρειας».
Όλοι μας, ως ακέραιες προσωπικότητες, πρέπει να σκεφτούμε τα σφάλματά μας και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας για την έλλειψη τόλμης, την αδράνεια ή την ακόμη πιο επιλήψιμη συμμετοχή μας στον υπολογισμένο σύγχρονο απαγχονισμό της «συντροφικότητας» από τον φοβερό και αμείλιχτο δήμιο της ύλης και του ατομικού συμφέροντος.
Λάσκαρης Π. Ζαράρης
** 2ο Βραβείο στο δοκίμιο από το λογοτεχνικό περιοδικό «Νέα Αριάδνη» το έτος 2012.
Τα θερμά μου συγχαρητήρια!!!! Πάντα επιτυχίες εύχομαι Λάσκαρη!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ' ευχαριστώ πολύ Εύη! Καλό σου βράδυ!!!
Διαγραφή"επαναστατεί αποκαλύπτοντας την απάτη των διαφθορέων της" Θα το πιστέψω Λάσκαρη, διότι έχω ανάγκη από αυτήν την πίστη....Ευχαριστώ πολύ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚι εγώ σ' ευχαριστώ πολύ Ελένη για το σχολιό σου!
Διαγραφή"επαναστατεί αποκαλύπτοντας την απάτη των διαφθορέων της" Θα το πιστέψω Λάσκαρη, διότι αυτή η πίστη θα μου δώσει κουράγιο να συνεχίσω τον αγώνα...Ευχαριστώ πολύ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε κάποια πράγματα είναι ωφέλιμο να πιστεύουμε για να προχωρήσουμε, έστω και αν πολλές φορές είναι ρομαντικά,αγνά και μη εφαρμόσιμα για τα μέτρα της κοινής λογικής. Καλό σου βράδυ!!!
Διαγραφή