Κριτικό σημείωμα για το παιδικό βιβλίο της Αργυρώς Μουντάκη: «Το κορίτσι του Πέτρου», εικονογράφηση Πέγκυς Φούρκα, εκδόσεις Μεταίχμιο.

   Κατά την ανάγνωση του βιβλίου της εκπαιδευτικού κ. Αργυρώς Μουντάκη, απεκόμισα πολλά θετικά στοιχεία, στοιχεία που αποδίδονται στην ψυχογραφική διεισδυτικότητα της συγγραφέως αλλά και στη γνώση που φαίνεται ότι κατέχει σχετικά με τους προβληματισμούς της ηλικίας στην οποία απευθύνεται το έργο της. Καταρχήν, έχω να παρατηρήσω ότι η συγγραφέας θίγει ένα υψίστης σημασίας και πολύ επίκαιρο θέμα, το οποίο ταλανίζει τα τελευταία χρόνια την ελληνική και την παγκόσμια κοινωνία, ενώ έχει συνδεθεί με την εκδήλωση βίας και επιθετικότητας σε όλες τις μορφές που παίρνει: ψυχολογική και σωματική. Πρόκειται για τον ρατσισμό, που μέσω ενός καθορισμένου δικτύου προλήψεων των ενηλίκων, καταφέρνει και διαμορφώνει αρνητικές σκέψεις και επικίνδυνες συμπεριφορές, ακόμη και στα παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου.

   Το ξένο, το ανοίκειο και το διαφορετικό πρέπει πρώτα απ’ όλα να μας προβληματίσει κι ύστερα να προσπαθήσουμε να το αντιμετωπίσουμε με την ασφαλή και σίγουρη δικλείδα της καρδιάς, η οποία μπορεί να δώσει τη μόνη λύση.

   Αυτό ακριβώς κάνει η εκπαιδευτικός Αργυρώ Μουντάκη, έχει συνειδητοποιήσει και μελετήσει τις εκδηλώσεις του φαινομένου στη σχολική ζωή, από μια απλή φράση που μπορεί να ενοχλήσει και να πικράνει, μέχρις του σημείου να φτάσει να μετατραπεί σε αγενής και προκλητική συμπεριφορά.

   Το βιβλίο «Το κορίτσι του Πέτρου» χωρίζεται σε δέκα κεφάλαια, όπου εναλλάσσεται η αφήγηση της μικρής Αλκμήνης και η αφήγηση της συγγραφέως, χωρίς να παρουσιαστεί κάποια «κοιλιά» στην εξέλιξη της πλοκής. Η έμπνευση είναι πηγαία και η συγγραφέας αφήνει ανοιχτό ένα παράθυρο στο φανταστικό και στο παραμύθι, με την επιλογή της να βάλει ένα χνουδωτό σκυλάκι, τον Μπίνγκο, να μιλάει σαν άνθρωπος. Παρόλο που τα σκηνικά της στήνονται μέσα στον οικογενειακό χώρο και στην καθημερινότητα του.

   Η ανάγνωση του βιβλίου γίνεται απολαυστική εμπειρία με τους ζωντανούς και διασκεδαστικούς διαλόγους, σε κάνει να ταυτιστείς με τους πρωταγωνιστές, μικρούς και μεγάλους, γιατί περιβάλλονται με στοργή και σκιαγραφούνται όμορφα. Παρακολουθούμε απερίσπαστοι τα διαδραματιζόμενα γεγονότα και τις μεταπτώσεις της δράσης, που συνδυάζονται περισσότερα με τα συναισθήματα και τις σημαντικές αξίες της ζωής, όπως είναι η φιλία και ο έρωτας, ο έρωτας μέσα από τη διαφορετικότητα. Η ιστορία λειτουργεί μέσα από την παιδική αφέλεια και αθωότητα, τον αυθορμητισμό και τις αλήθειες που πάντοτε νιώθει μέσα του το παιδί και δεν φοβάται να τις εκφράζει, προκαλώντας την έκπληξη συχνά των μεγαλύτερων σε ηλικία. Έτσι, η Αργυρώ Μουντάκη, μας συνηθίζει σ’ έναν λόγο χαριτωμένο κι ελκυστικό, που ρέει αβίαστα και παράλληλα είναι απαλλαγμένος από γλωσσικά κι εκφραστικά στολίδια. Γλώσσα που ασφαλώς ανταποκρίνεται στην αντιληπτικότητα των παιδιών και στο μαθησιακό και ψυχολογικό επίπεδο της Αλκμήνης (μαθήτριας της πέμπτης δημοτικού) αλλά και του Πέτρου (μαθητή της δευτέρας γυμνασίου). Είναι κυρίως ο λόγος της καρδιάς και της ψυχής που έχει θετικές επιδράσεις στα παιδιά και τα βοηθάει να αφομοιώσουν πιο εύκολα τα μηνύματα και τις ιδέες του βιβλίου, ώστε να ωφεληθούν ουσιαστικά.

   Η συμπάθεια και ο έρωτας του Πέτρου για την Αλίσα, το κορίτσι από το Πακιστάν, εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, ενώ ο «Μπίνγκο» έχει πέσει θύμα ενός απραγματοποίητου έρωτα, που σκαλώνει στις ταμπελίτσες και γενικά στις χώρες προέλευσης. Τα συγγραφικά τεχνάσματα επιτείνουν την αγωνία και δημιουργούν απρόσμενα την έκπληξη. Ο αναγνώστης πολύ εύκολα παίρνει τη θέση της Αλίσα, συμπάσχει με αυτήν, την συμπονεί και περιμένει πως και πώς να έρθει η δικαίωση και να αποκατασταθεί η τάξη, μέσω της αναγνώρισης της αξίας της και της επιβεβαίωσης των ικανοτήτων της από τις καχύποπτες συμμαθήτριές της.

   Η επιτυχημένη εικονογράφηση της κ. Πέγκυς Φούρκα έπαιξε καίριο ρόλο, ώστε η φαντασία της Αργυρώς Μουντάκη να βρει την κατάλληλη αντιστοιχία, καθώς τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν, λάμπουν μέσω των εικόνων και φωτίζουν πλευρές του χαρακτήρα τους και λεπτομέρειες της ζωής τους.

   Παρόλο που προσωπικά δεν διατηρώ τόσο δυνατούς δεσμούς με το ρεαλιστικό παιδικό βιβλίο όσο με το παραμύθι, η άποψή μου είναι ότι η κυρία Αργυρώ Μουντάκη έδωσε ένα καλογραμμένο έργο με στόχους πέρα από την απλή τέρψη, ένα έργο που το είχε ανάγκη η κοινωνία, και άγγιξε τις ψυχές των μικρών και μεγάλων αναγνωστών. Παράλληλα, το δυνατό συγγραφικό στίγμα που αποτύπωσε σ’ αυτό το βιβλίο θα την ακολουθεί για χρόνια, χωρίς να αποκλείεται να δώσει μελλοντικά κάτι ακόμη καλύτερο, αφού έχει σίγουρα τις ικανότητες για να το επιτύχει. Τις το εύχομαι ειλικρινά.

02/10/2014

Λάσκαρης Π. Ζαράρης