Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΟΥΛΙΑΡΑ: "ΛΕΞΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ" ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.

 

               Ασυνήθιστο βιβλίο το Λεξικό αναμνήσεων του φίλου ποιητή Γιώργου Χουλιάρα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει το «ανάλογόν» του
               («Mont Αnalogue») στην παγκόσμια λογοτεχνία …
Βασίλης Βασιλικός, Diastixo.gr, 10 Ιουν 2014, «Γιώργος Χουλιάρας: Λεξικό αναμνήσεων»
http://diastixo.gr/kritikes/ellinikipezografia/2631-lexiko-chouliaras

Αν και μπορεί να διαβαστεί σαν λεξικό, το πρωτότυπο και εξόχως συναρπαστικό αυτό έργο συνιστά πρωτίστως ένα πολλαπλώς διευρυμένο, συνειδητά εξομολογητικό, ημιεπινοημένο Bildungsroman. Πλήρες σοφίας βίου, ποικίλων, σαφώς ετερόκλητων, αναστοχαστικών εμπειριών και βεβαίως υποδόριου, ανατρεπτικού χιούμορ, όπως θα περίμενε εξ ορισμού ο έμπειρος αναγνώστης από τον πολυμήχανο, πολύπλαγκτο συγγραφέα, το παρόν βιβλίο συνιστά μια χρηστική επιτομή της συγγραφικής πρότασης του Γιώργου Χουλιάρα. Ο δε έντονος αυτοβιογραφικός τόνος είναι άλλωστε που δίνει στο βιβλίο την ισχυρότερη δόση της ομολογούμενης αίγλης του.
Γιώργος Βέης, Η Αυγή, 6 Απρ 2014, «Η φρόνηση της αποδελτίωσης»
http://www.avgi.gr/article/2224090/i-fronisi-tis-apodeltiosis
Γιώργος Βέης, Book Press βιβλία για το καλοκαίρι, 5 Ιουλίου 2014

Ένα από τα καλύτερα βιβλία αυτά τα Χριστούγεννα είναι το Λεξικό αναμνήσεων ... Ισόβιος μέτοικος, ο ίδιος, και από τις δύο πλευρές των συνόρων, αμερικανός φοιτητής, hitchhiker, πανεπιστημιακός στη Νέα Υόρκη, ακόλουθος Τύπου στην ελληνική πρεσβεία στην Οττάβα και αργότερα στο Δουβλίνο, συνιδρυτής του Τραμ και του Χάρτη, μπορχικός δημιουργός παραμελημένος από τον ίδιο του τον εαυτό, ο Γ.Χ. έγραψε ένα από τα σπάνια εκείνα βιβλία που δύσκολα μπορείς να κατατάξεις και εξίσου δύσκολα να τα αποχωριστείς. Σε μορφή ασύμμετρων “λημμάτων” που δεν έχουν σχέση μεταξύ τους, οι αφηγήσεις του είναι αλλού επίμονες, εξομολογητικές, ερωτικές, αλλού αποφθεγματικές, παντού σπινθηροβόλες, με συνεκτικό ιστό την ιώβεια σοφία και τη διαβρωτική διάθεση (ή το αντίστροφο;). Η αναγνωστική ευφορία που το συνοδεύει οφείλεται στο ότι είναι ένα από τα λίγα βιβλία που εκδόθηκαν στην ώρα τους: δεν βιάστηκε να αποχωριστεί τη φωλιά του μυαλού που το γέννησε, και το έκανε όταν δεν μπορούσε να είναι άλλο σιωπηλό. Ιδού (μερικοί) αντικριστοί καθρέφτες του: ΤΥΧΗ & ΑΤΥΧΙΑ: Η ατυχία της δεν ήταν να μην ξέρει ότι την αγαπούσε, αλλά να το ξέρει. ΙΣΟΖΥΓΙΟ: Όσα χάνονται στη μετάφραση, τα κερδίζει το πρωτότυπο; ΓΚΑΡΑΖ: Στην πολυκατοικία έχουμε δύο γκαράζ. Ένα για όσους έχουν αυτοκίνητο και ένα για όσους δεν έχουν. Έτσι δεν υπάρχει λόγος να δημιουργείται πρόβλημα. Ο λόγος αυτός όμως δεν είναι ποτέ αρκετός για να μη δημιουργείται πρόβλημα. 
Σωκράτης Καμπουρόπουλος, Facebook, 21 Δεκ 2013

Η σύλληψη της διακεκομμένης βιογραφίας του είναι ευφυής γιατί με αυτό τον τρόπο θυμόμαστε τόπους, πρόσωπα, συμπεριφορές, αγάπες, έρωτες, αναχωρήσεις και αφίξεις, συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφους ... Για τον Γ.Χ. η Μυτιλήνη και το Όρεγκον, η Μέριλιν Μονρό και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Γκίνσμπεργκ και ο Θεοφίλου, ο Καποδίστριας και η γιαγιά του, ο Καμύ και ο Ντίκενς ή ο Τζέιμς Τζόις και η Μποβουάρ, οι αίθουσες διδασκαλίας στο Χάρλεμ ή κάποιο δημοτικό στη Θεσσαλονίκη, ο Φρόιντ και η Ακρόπολη συνυπάρχουν και τρέχουν σαν το ποταμίσιο νερό που πηδάει μικρές και μεγάλες πέτρες, μαύρα και άσπρα βότσαλα, ρίζες και φυλλορροήματα, στρίβει γωνίες και βαθαίνει, καθρεφτίζει σύννεφα και ηλιαχτίδες, κλαριά, παρόχθιες φυλλωσιές, ακόμα και ο Αρθούρος με τον Όμηρο και τίποτα δεν ακούγεται σαν παραφωνία ... 
Diastixo.gr, Ιωάννα Καρατζαφέρη, 9 Μαρτ 2014
http://diastixo.gr/epikaira/apospasmatika/2261-karatzaferi-09032014

Πώς να κατατάξει κανείς το υπέροχο Λεξικό αναμνήσεων του ποιητή Γιώργου Χουλιάρα; ... όπως και να το πεις, η αναγνωστική αίσθηση παραμένει η ίδια, γλυκόπικρη και απολαυστική, χαλαρωτική και ανάλαφρη, ουσιαστική και πυκνή. «POST-ANCIENT: “Θα λέγατε ότι είστε post-modern;” ρώτησαν σε μια συνέντευξη. “Θα έλεγα ότι είμαι post-ancient” απάντησα.» Ο Χουλιάρας στο ιδιότυπο βιβλίο του συνομιλεί κατευθείαν με τον Μπόρχες και τον Πάβιτς («Λεξικό των Χαζάρων») ενώ κάπου στο βάθος ακούγονται οι (λογοτεχνικές) φωνές του Τζόυς και του Προυστ, του Μέλβιλ και του Τουέιν, του Φιτζέραλντ και του Τζ. Σουίφτ … «ΕΠΙΤΑΦΙΟ: Θα ήθελα να είμαι κάποιος άλλος που θα ήθελε να είμαι εγώ.» … Ο λόγος του Χουλιάρα, κάποιες φορές εξομολογητικός και χαμηλότονος (σαν να σου ψιθυρίζει στο αφτί), κάποιες φορές παιγνιώδης και με μια αθωότητα παιδική,  ενίοτε φιλοσοφικός και στέρεος, άλλοτε ρευστός και με έναν ποιητικό κυματισμό που συγκινεί, σε ένα ύφος που αλλάζει συνεχώς μεταξύ μεταμοντέρνου και κλασικού, με μια αδιόρατη μελαγχολία να αιωρείται στην ατμόσφαιρα παρά το πολύ και ωραίο χιούμορ που παραμονεύει σαν άτακτο παιδάκι να ξετρυπώσει μέσα από την κάθε σελίδα. «ΓΕΛΟΙΟ & ΣΟΒΑΡΟ: Στην εποχή μας το γελοίο δυστυχώς έχει χάσει τη σοβαρότητα που διέθετε άλλοτε.» Το βιβλίο έχει διαλόγους, καταγραφές ονείρων, αποφθέγματα (τα περισσότερα εξαιρετικά), ταξιδιωτικές εντυπώσεις, εικόνες από την παιδική ηλικία,  κείμενα δοκιμιακού χαρακτήρα. Όλα έχουν ένα twist μέσα τους, μια δόση υπερρεαλιστική που τα απογειώνει και τους αλλάζει κατεύθυνση και προοπτική … Το Λεξικό αναμνήσεων είναι ένα βιβλίο στο οποίο (δεν μπορείς παρά να) επανέρχεσαι … Στα λήμματα του δεν θα βρεις απαντήσεις, ούτε επίδειξη γνώσεων όπως στα καθιερωμένα λεξικά που γνωρίζεις. Θα βρεις στοχασμό, ρομαντισμό, αυτοσαρκασμό και μια αβάσταχτη γοητεία της γραφής και του λογοτεχνικού στυλ που θα σε κρατήσουν δεμένο μαζί του για πολλά-πολλά χρόνια. «ΜΕΤΑΝΙΩΝΩ: Μετανιώνω που δεν έχω κάνει περισσότερα λάθη.» 
Librofilo, 12 Φεβ 2014, «Τι είναι το “Λεξικό αναμνήσεων”; »
librofilo.blogspot.gr/2014/02/blog-post_12.html

              ...  είναι αδύνατο να διαλέξεις. Όλο το βιβλίο έχει ατάκες αξιομνημόνευτες. Σπάνιο, αλλά θα έπρεπε να το παραθέσει
              κανείς σχεδόν ατόφιο για να μην το αδικήσει. Ίσως φταίει που ο συγγραφέας είναι κατά κύριο λόγο ποιητής και για αυτό
              συνηθισμένος η κάθε λέξη να έχει βαρύτητα ... είναι ένα βιβλίο με ανελέητο χιούμορ, από έναν άνθρωπο που ξέρει να
              σαρκάζει και να αυτοσαρκάζεται.
Κατερίνα Μαλακατέ, Διαβάζοντας, 11 Φεβ 2014, «Λεξικό αναμνήσεων, Γ Χουλιάρας»
diavazontas.blogspot.gr/2014/02/blog-post_11.html?spref=fb

              ... διαβάζουμε το αλφαβητικό μυθιστόρημα του ίδιου του συγγραφέα, που εκπλήσσει με την ευθυβολία, την ειρωνεία και το
              χιούμορ του. 
Γιάννης Ν. Μπασκόζος, Ο Αναγνώστης, 21 Δεκ 2013
Βιβλία που, ίσως, δεν προσέχτηκαν

…Το βιβλίο αποτελείται από μια σειρά κείμενα, η τιτλοφόρηση και η αφηγηματική ανάπτυξη των οποίων έχουν τη μορφή λεξικογραφικού λήμματος... Όπως σε κάθε τυπικό λεξικό, λήμματα-κείμενα διαφορετικού μεγέθους (άλλα με την ακαριαία ακρίβεια αποφθέγματος, άλλα με την προσήκουσα, σε πυρήνα διηγήματος, έκταση) και ειδολογικού προσανατολισμού (μονόλογοι, διάλογοι, καταγραφές ονείρων, ημερολογιακές σημειώσεις, κυκλικές αφηγήσεις, παραβολικά αφηγήματα, ανεκδοτολογικές και εγκυκλοπαιδικές αναφορές, χιουμοριστικές επιστημονικές διατριβές και ειρωνικά ψευδοδοκίμια κ.ά.), «γραμμένα με τον τρόπο των απομνημονευμάτων, όπως άλλωστε όλες οι ιστορίες» (Ω-Α), βρίσκουν τον ειρμό τους στη λεξικογραφική δομή του βιβλίου. Ο αναγνώστης που θα πιάσει στα χέρια του το βιβλίο, θα βρει το κείμενο του οπισθόφυλλου, ως εικός, στην οικεία θέση του Λεξικού (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ), αλλά και το λήμμα ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ (ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ), ως είθισται, στο μπροστινό αφτί του βιβλίου. Τέλος, μπορεί να συμπληρώσει και «Δελτάριο συμμετοχής σε απομνημονεύματα» (ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ)... Χωρίς σαφή αρχή και χωρίς τέλος, τα λήμματα του βιβλίου είναι σαφώς προσανατολισμένα στην πράξη της ανάγνωσης (όσο ο αναγνώστης αποκτά δυνατότητες πλοήγησης, τόσο ο συγγραφέας χάνει τον απόλυτο έλεγχο). Συνειρμοί και υπαινιγμοί διαρκώς τα εμπλουτίζουν με υπερκειμενικό τρόπο, ακολουθώντας το επιμέρους δίκτυο των παραπεμπτικών σχέσεων στο εσωτερικό του ιδίου του Λεξικού, της συμπαντικής Βιβλιοθήκης ή μιας Εγκυκλοπαίδειας… της ανθρώπινης ζωής (ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ), «η τραγωδία» της οποίας είναι «ότι πρόκειται για κωμωδία» (ΤΡΑΓΩΔΙΑ & ΚΩΜΩΔΙΑ). Αριστοτέλης Σαΐνης, Ο Αναγνώστης, 7 Φεβ 2014, «Ο Γιώργος Χουλιάρας από τον Γ.Χ.»
www.oanagnostis.gr/ο-γιώργος-χουλιάρας-από-τον-γ-χ/

«Τα γράφεις όπως τα θυμάσαι;» με ρώτησε. «Ναι», συμφώνησα, «τα θυμάμαι ακριβώς όπως τα γράφω». [ΕΓΓΡΑΦέΣ] ... Το υπόδειγμα του βιογραφικού [του συγγραφέα], τύποις αλλά και ουσία υποδειγματικό, εφόσον φανερώνει τα απολύτως απαραίτητα: πως, μεταξύ άλλων, ταξίδεψε και αγάπησε αλλού και πως αν του περίσσευαν περιουσιακά στοιχεία θα τα μετέτρεπε σε μικρά ποσά μια επιτροπή, μοιράζοντάς τα σε άτομα που θέλουν να ξεχάσουν όσα γνωρίζουν για να μάθουν κάτι καινούργιο. Συνεπώς, σκέφτομαι, οι κάτοχοι ακλόνητων εθνικών, θεολογικών, ιδεολογικών και σεξουαλικών βεβαιοτήτων σαφώς και δεν θα είχαν θέση στην κοινότητα των δωρεοδόχων. «Όλοι γράφουν ξέροντας ότι δεν μπορούν να γράψουν. Μόνο οι συγγραφείς δεν γράφουν ξέροντας ότι μπορούν να γράψουν.» [WRITER’S BLOCK] ... ΑΓΚΥΡΑ σαφώς είναι τα βιβλία ... μια σημείωση του Ισαάκ Μπασέβις Σίνγκερ, κάποια αποφθέγματα του Καρλ Κράους, ο κατά Βάλτερ Μπένιαμιν πιο αξιέπαινος τρόπος απόκτησης βιβλίων, η νήσος ΑΝΤΙΘΑΣΟΣ ως διαλεκτική Antithesis ... «Υπήρχε ένας διαρκής διάλογος μεταξύ μας, ιδίως όταν δεν μιλούσαμε, γεγονός που μας καθιστούσε αχώριστους μετά από κάθε αποχωρισμό», γράφεται στο λήμμα ΑΣΑΝΣΕΡ, το οποίο χωράει μια πλήρη ερωτική ιστορία σε εξίσου πλήρη μικρή φόρμα. Στα ίδια μεγέθη ένα εξίσου εξαιρετικό διήγημα ... [ΧΑΡΛΕΜ] κι ένα κανονικότατο αφήγημα [ΧΑΟΣ] πιστότατο στην ερμηνεία που καλείται να αποκαλύψει ... Οι αναγνώστες διαβάζουν λογοτεχνία πιστεύοντας ότι πρόκειται για αυτοβιογραφία, γεγονός που εξάπτει την φαντασία, γράφει ο Χουλιάρας στο λήμμα ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ & ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. Οι συγγραφείς γράφουν αυτοβιογραφίες πιστεύοντας ότι παράγουν λογοτεχνία, γεγονός που ευεργετεί τη φαντασία, συνεχίζει η δεύτερη παράγραφος του ίδιου λήμματος. Και βιβλία αγοράζονται για δώρα, που κανείς δεν πρόκειται να διαβάσει, γιατί αν η λογοτεχνία αντικαθιστούσε τη ζωή, κανείς δεν θα έγραφε όσο ζούσε ... Σύμφωνοι, λοιπόν, ας κλείσουμε τις λογοτεχνίες και ας πάμε να ζήσουμε. Αλλά προικισμένοι όσοι, αυτά που θα ζήσουν και τα άλλα που θα δουν, τα εντάξουν σ’ένα τέτοιο λεξικό. 
Λάμπρος Σκουζάκης, Πανδοχείο, 22 Φεβ 2014, «Τα λήμματα ως καταλύματα του βίου»

Με τον γνωστό ευφυή, παιγνιώδη και διαβρωτικό του τρόπο, ο συγγραφέας συνδέει στιγμές της καθημερινότητας με έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και του σινεμά. Από τους απροσδόκητους συνδυασμούς προκύπτουν συχνά οδηγίες χρήσεως για τη ζωή, στοιχεία ατομικής βιοφιλοσοφίας, εμπειρικές υποθήκες επιβίωσης που ανατρέπουν τα στερεότυπα. «Αν θεωρείς πως αξίζει να αγαπάς ανθρώπους, δεν πρόκειται για αγάπη, αλλά συμφέρον» [ΑΞΙΑ & ΑΓΑΠΗ] …
Μαρία Στασινοπούλου, Εφημερίδα των Συντακτών, 16 Φεβ 2014
«Μην ξεχνάτε ότι η μνήμη είναι γυναίκα», www.efsyn.gr/?p=174786

              ...  το Λεξικό αναμνήσεων είναι το γοητευτικό αποτέλεσμα ενός ευτυχισμένου συνδυασμού ακαταπόνητης περιέργειας, λοξής
              ματιάς και αντισυμβατικής τόλμης. 
Κατερίνα Σχινά, Καθημερινή, 12 Ιαν 2014, «Ιδιότυπες αυτοβιογραφικές καταθέσεις»

              Από τα πιο έξυπνα «λογοτεχνικά» βιβλία που διάβασα τελευταία.
Δημήτρης Φύσσας, Athens Voice, 14-20 Νοε 2013
www.culturenow.gr/25011/leksiko-anamnhsewn-giwrgos-xoyliaras

              Αν με το Λεξικό των Χαζάρων (1984) ο Μίλοραντ Πάβιτς έστησε ένα παιχνίδι με τους αντιθετικούς δεσμούς που ενώνουν το
              όνειρο, τη φαντασίωση και την πραγματικότητα … , ο Χουλιάρας κατευθύνεται με το δικό του λεξικό σε μια λογοτεχνία η οποία
              έχει ξεριζώσει από τη ραχοκοκαλιά της όλους τους ιστορικούς μύθους της ... [αλλά] επιτρέπει εν τέλει στη λογοτεχνία να
              επιστρέψει κριτικά στην κοινωνία και την Ιστορία: σε ό,τι δηλαδή μετά βδελυγμίας αγωνίστηκε να απορρίψει ο
              μεταμοντερνισμός. 
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Το Βήμα, 2 Φεβ 2014, «Αυτοβιογραφικό αλφαβητάρι»
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)