«Άρωμα Σκουριάς» (Χαϊκού με τίτλο), Χάρης Μελιτάς, Εκδόσεις Μανδραγόρας, 2014.

   Με την εικόνα ενός σκουριασμένου, παροπλισμένου καραβιού στο εξώφυλλο του βιβλίου, το οποίο τιτλοφορείται «Άρωμα Σκουριάς» και αποτελεί το ένατο στη σειρά ποιητικό βιβλίο του Χάρη Μελιτά, επιχειρείται έναν συμβολισμός που εμπλουτίζει το περιεχόμενο των ποιημάτων, αλλά παράλληλα δίνεται η ευκαιρία στον στοχασμό να αποσπά μερικές στιγμές, για να τις συμπυκνώνει σε αληθινά διαμάντια του στίχου.

   Η συλλογή περιέχει 51 ποιήματα, συμπεριλαμβάνοντος και του χαϊκού: «Ο Γύρος του Θανάτου» που είναι αφιερωμένο στη μνήμη της εκλιπούσας συντρόφου του, Δήμητρας Καραφύλλη:

Έφυγες μα ζεις.

Μένω κι όμως πέθανα.

Ποιος παίζει πρώτος;

   Όπως σημειώνει ο καθηγητής Βασίλης Κομπορόζος στο αφιέρωμά του με τίτλο: «Με ένα χαϊκού παραμάσχαλα», το οποίο δημοσιεύτηκε στο τεύχος 34 του λογοτεχνικού περιοδικού «Μουσών Μέλαθρον»: «Το χαϊκού είναι μια στιγμή που γίνεται αιωνιότητα, ένα φωτογραφικό ενσταντανέ λέξεων με πολύ ποικίλη διακλάδωση, στιγμιαίο, ακαριαίο, κάτι το παροδικό που μπορεί να γίνει μόνιμο, ένα ξάφνιασμα το οποίο μεταμορφώνεται σε ολιγόστιχη ποίηση και γεννάει πολύστιχες σκέψεις». Παρακάτω αναφέρει ως «έναν από τους πρώτους «διδάξαντες» την τεχνοτροπία αυτή στη χώρα μας τον νομπελίστα ποιητή Γεώργιο Σεφέρη, ενώ συγκεντρώνει μερικά χαϊκού Ελλήνων ποιητών, ανάμεσα στα οποία βέβαια δεν θα μπορούσε να λείπει και ένα αντιπροσωπευτικό χαϊκού τού φίλου Χάρη Μελιτά.

   Θα έλεγα, επεκτείνοντας την άποψη του κ. Βασίλη Κομπορόζου και χρησιμοποιώντας μια μεταφορά, ότι το χαϊκού αποτελεί ένα δυνατό χτύπημα (γροθιά) του ποιητή στο μάγουλο του ανυποψίαστου αναγνώστη, που δεν τον εξουδετερώνει, δεν τον βγάζει νοκ άουτ σύμφωνα με την ορολογία του μποξ, αλλά ο πόνος που του προκαλεί είναι τόσο έντονος ώστε να τον κάνει, με τον νου και την ψυχή, να αναζητήσει πέρα απ’ την προφανή κι επιφανειακή πληγή, σημάδια μιας άλλης σημασίας ή νοήματος περισσότερο οδυνηρής, που ενοχλεί και προσμένει την εξήγηση του αναγνώστη. Αυτό ακριβώς κάνει ο Χάρης Μελιτάς, που ξεκινώντας από την επινόηση του τίτλου: «Άρωμα Σκουριάς», γίνεται αναπότρεπτα ειρωνικός, όσο και αν φαντάζει παράλογο αυτό, για έναν ποιητή που συνεχώς μάς ταξιδεύει με το έργο του σε άγνωστα πέλαγα και ωκεανούς και δεν ταιριάζει στον χαρακτήρα  του να αράξει σ’ ένα λιμάνι και ν’ αποσυρθεί απ’ όλα τα σημαντικά που τον απασχολούσαν πριν λίγο καιρό.

Εξορισμένος

σε μια θάλασσα νεκρή

εισπνέω μνήμες.

Οι μνήμες βασανίζουν τον ποιητή, όμως από τη φύση του είναι ευέλικτος, προσαρμοστικός και αν ακόμη βυθίζεται τακτικά στο σκοτάδι, το φως παραμονεύει παντού για να τον παρασύρει στα δικά του τοπία:

Μινιατούρα

Πόσο μικραίνω

διεισδύοντας στο φως.

Παντού χωράω.

Κατάθλιψη

Άλλη μια μέρα

που πρέπει να κατέβω

απ’ το κρεβάτι.

Βαρύ αίσθημα που πλακώνει την ψυχή του ποιητή αφού η σύντροφος του «έφυγε» κι έτσι μοιάζει να αφαιρείται από τον κόσμο του, η κυριότερη σημασία.

Occasion

Πωλείται μέλλον

εντός αδιεξόδου.

Επιπλωμένο.

Κάλπικη Μοίρα

Ούτε μια μέρα

δεν κατάφερα ποτέ

να εξαργυρώσω.

Αποκαθήλωση

Μην ξεκρεμάτε

τα κάδρα των ηρώων.

Χύσανε αίμα.

Scrabble

Βρήκα τη λέξη

που θ’ άλλαζε τον κόσμο.

Πού να την βάλω;

   Συμπερασματικά, ο ποιητής Χάρης Μελιτάς βαδίζει στον γνωστό, σίγουρο δρόμο που χάραξε με τις προηγούμενες συλλογές χαϊκού, αναδεικνύοντας συνεχώς μια ευαισθησία, όχι παθητική που να καταπίνει την ενέργεια του ποιητή, αλλά κινητική, έξυπνη και σαρκαστική. Δημιουργεί ένα γοητευτικό σύμπαν, που κανείς «εισβολέας» δεν θα μπορέσει από εκεί μέσα να «κλέψει» και να «φυγαδέψει» το όνειρο του ποιητή, χωρίς προηγουμένως να έχει μιλήσει στην ψυχή του.

10/09/2014

Λάσκαρης Π. Ζαράρης